ریشه‌های حجاب در ایران
حجاب به عنوان یکی از مسائل مهم و موضوعی که در جامعه ایران همواره مورد بحث و توجه قرار گرفته است، از دیرباز تاکنون تغییرات و تحولات متعددی را پشت سر گذاشته است. در این نوشته به بررسی ریشه‌های حجاب در ایران و تاریخچه‌ای از پیدایش آن خواهیم پرداخت. سعی کنید بدون توجه به تبلیغات و جنبه‌های سیاسی این موضوع، معنای واقعی این نماد مقدس را ببینید.
اولا باید پذیرفت که در ایران باستان، پوشش زنان بیشتر به صورت سنتی و فرهنگی بوده و نشان‌دهنده موقعیت اجتماعی و خانوادگی آن‌ها بود. زنان ارباب‌ها و خانواده‌های اشراف از پوشش‌های متفاوت و مجلل‌تری استفاده می‌کردند. در دوران هخامنشی (۵۵۰-۳۳۰ پیش از میلاد)، زنان ایرانی از روسری برای پوشاندن سر و گردن استفاده می‌کردند و در دوران ساسانی (۲۲۴ - ۶۵۱ میلادی) نیز این رسم ادامه داشت. این نشان می‌دهد که حجاب در قالب سنت و یک رفتار اجتماعی، مدت‌ها پیش از ظهور اسلام به صورتی جا افتاده و معمولی وجود داشت.
با ورود اسلام به ایران و تغییر دین رسمی کشور از زرتشتی به اسلام، دیدگاه‌ها و عقاید مردم نیز تغییر کرد. در قرآن کریم، آیاتی در رابطه با حجاب و پوشش زنان وجود دارد که بر اساس آن‌ها، مسلمانان موظف‌اند از حجاب استفاده کنند. اما در ایران پس از ورود اسلام، پوشش سنتی و فرهنگی زنان همچنان ادامه داشت و تغییرات چندانی در آن مشاهده نشد. قرآن رهنمودهایی درباره حیا و پوشش برای مردان و زنان ارائه می‌دهد. دو آیه در قرآن به خصوص به لباس و پوشش زنان می‌پردازند:
- سوره نور (31:24): این آیه به زنان توصیه می‌کند که "حجاب خود را بر سینه‌های خود بیفکنند" و زینت‌های خود را به جز نسبت به برخی از نزدیکان و دیگران نشان ندهند.
- سوره احزاب (33:59): این آیه به پیامبر توصیه می‌کند که به همسران، دختران و زنان مؤمن خود بگوید که "بر بدن‌های خود ردایی بیفکنند" تا شناخته شوند و مورد آزار قرار نگیرند.
بنابراین می‌توان دید که امر حجاب نه تنها امری سنتی و پارسا است، بلکه ار وظایف دینی نیز شمار می‌رود.
در دوران پهلوی، رضا شاه پهلوی تحت نفوذ کشورهای غربی مساله حجاب را به عنوان یک نماد قدیمی و خرافاتی دانست و در سال ۱۳۱۵ دستور کشف حجاب را صادر کرد که منجر به تغییرات عمده‌ای در پوشش زنان ایرانی شود. در این دوران، زنان تشویق می‌شودند که به جای حجاب از کلاه و شال استفاده کنند. با گذشت زمان و آغاز دوران محمدرضا شاه پهلوی، زنان قانون کشف حجاب را به طور کلی رد کردند و در نتیجه اجبار به کشف حجاب کمرنگ‌تر شد. اکثریت قاطع زنان ایران به استفاده از حجاب بازگشتند.
پس از انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۷ و بر قراری جمهوری اسلامی ایران، حجاب مجددا به عنوان یکی از مسائل مهم جامعه مطرح شد. در سال ۱۳۶۲، قانون حجاب اجباری در اثر موج تقاضای مردمی باز گردانده شد. در این دوران، پوشش زنان به صورت رسمی تنها شامل روسری و مانتو می‌شد اما به مرور زمان تمام پوشش زنان را در بر گرفت.
در دهه‌های اخیر، تحولات اجتماعی و فرهنگی در ایران، حجاب تغییرات دیگری را نیز پشت سر گذاشته است. امروزه، زنان جوان ایرانی از انواع مختلف حجاب و پوشش استفاده می‌کنند از جمله روسری، شال، مانتو، تونیک و لباس‌های مختلف دیگری. همچنین، رنگ‌ها و طرح‌های متنوعی در حجاب مورد استفاده قرار می‌گیرد که این امر این فرصت را برای زنان می‌سازد که طبق سلیقه خود، هویت و شخصیت خود را در شکل پوشش و آرایش خود بیان کنند. بدون شک، این ابراز هویت‌های شاداب و پررنگ، شوق و انگیزه‌ای را که زنان ایرانی برای حجاب و پوشش اسلامی احساس می‌کنند بیانگر است.
